Τρίτη 17 Σεπτεμβρίου 2013

Η «Βίβλος» των Αυθαιρέτων


Εφόσον ενδιαφέρεστε για την νομιμοποίηση αυθαιρεσιών στο ακίνητό σας, ο παρακάτω οδηγός του ΤΕΕ Δυτικής Μακεδονίας παρέχει όλα τα απαραίτητα σημεία, που οφείλετε να γνωρίζετε.
1. Τα αυθαίρετα εντάσσονται στο νέο νόμο ανάλογα με την ημερομηνία κατασκευής τους: Συγκεκριμένα αυθαίρετα που ανεγέρθηκαν: α) Πριν απ' την 9.6.1975 θα μπορούν να εξαιρεθούν μόνιμα από την κατεδάφιση με την πληρωμή μόνο ενός μικρού ποσού, το οποίο έχει οριστεί στα 500 ευρώ. Τα κτήρια αυτά να έχουν αποκλειστική χρήση κατοικίας. β) Πριν απ' την 1.1.1983, ο ιδιοκτήτης τους εκτός από το ποσό των 500 ευρώ πρέπει να πληρώσει και το 15% του υπολογιζόμενου προστίμου. γ) Πριν απ' τον Ιούλιο του 2011 (που άρχισε ο κύκλος των τακτοποιήσεων με τον προηγούμενο «νόμο Παπακωνσταντίνου» και το ΥΠΕΚΑ θέτει μετά την εφαρμογή του «κόκκινη γραμμή» για νέες νομιμοποιήσεις), οι ιδιοκτήτες θα πληρώνουν το υπολογιζόμενο πρόστιμο και θα εντάσσονται ανάλογα με το μέγεθος τις παράβασης στις τρεις κατηγορίες (μικρής, μεσαίας, μεγάλης παράβασης). δ) Τα αυθαίρετα με ημερομηνία κατασκευής από 1.1.1983 έως 1.1.2003 θα έχουν μία έκπτωση στο υπολογιζόμενο πρόστιμο της τάξης του 20%.
2. Τα αυθαίρετα εντάσσονται στο νέο νόμο με βάση και τη βαρύτητα της παράβασης: Ειδικότερα προβλέπεται: α) Μικρές αυθαιρεσίες: Τακτοποιούνται για πάντα και χωρίς καταληκτική ημερομηνία υπαγωγής, με την καταβολή ποσού 500 ευρώ. Υπάγονται παραβάσεις σε κτήρια με οικοδομική άδεια όπως για παράδειγμα πέργκολες, μπάρμπεκιου, χωρίσματα δωματίων με γυψοσανίδες κ.ά., παραβάσεις οι οποίες δεν μεταβάλλουν τον όγκο του κτίσματος και τη δομημένη επιφάνεια.
Η αλλαγή διαμερισμάτωσης δεν θεωρείται, πλέον, αυθαιρεσία. β) Μεσαίες παραβάσεις: Αφορά υπέρβαση που δεν ξεπερνά το 40% της δόμησης ή το 20% του ύψους που ορίζει η οικοδομική άδεια. Σε αυτές τις περιπτώσεις περιλαμβάνονται οι περισσότεροι ημιυπαίθριοι. Το πρόστιμο υπολογίζεται με βάση το μέγεθος της αυθαιρεσίας. Υπάρχει καταληκτική ημερομηνία υπαγωγής 3 εξάμηνα από την ισχύ του νόμου (μέχρι τον Φεβρουάριο του 2015). Η εξαίρεση από την κατεδάφιση είναι οριστική. Για την ολοκλήρωση της διαδικασίας η δήλωση πρέπει να ενταχθεί στην ηλεκτρονική ταυτότητα κτηρίου. γ) Μεγάλες παραβάσεις: Σε αυτή περιέχοντα τα εξ ολοκλήρου αυθαίρετα κτίσματα και κατασκευές που δεν διαθέτουν οικοδομική άδεια, καθώς και όσα έχουν άδεια αλλά η υπέρβαση δόμησης ή κάλυψης είναι περισσότερο από 40% από όσο προβλέπει η άδεια. Το πρόστιμο υπολογίζεται με βάση το μέγεθος της αυθαιρεσίας.
Υπάρχει καταληκτική ημερομηνία υπαγωγής 3 εξάμηνα από την ισχύ του νόμου (μέχρι τον Φεβρουάριο του 2015). Τα κτήρια αυτά θα εξαιρούνται τις κατεδάφισης μόνο για 30 χρόνια. Το καθεστώς αυτό θα μπορεί να αλλάξει αν η περιοχή όπου είναι δομημένο το αυθαίρετο κτίσμα μπει στο σχέδιο και αν ο ιδιοκτήτης αγοράσει το απαραίτητο ποσό συντελεστή κάνοντας χρήση της τράπεζας γης. Προβλέπεται επίσης για τα αυθαίρετα αυτής της κατηγορίας έλεγχος εντός επταετίας υποχρεωτικά από τους αρμόδιους ελεγκτές δόμησης.
3. Το πρόστιμο υπολογίζεται με βάση την αξία και την επιφάνεια του αυθαιρέτου: Το ενιαίο ειδικό πρόστιμο υπολογίζεται με βάση το εμβαδόν, επί την τιμή ζώνης, που ίσχυε στην περιοχή του ακινήτου την 28/07/2011, ανεξαρτήτως της χρήσης αυτού, επί το συντελεστή 15% και επί τους συντελεστές τετραγωνιδίων, που ορίζονται στο νομοσχέδιο. Δηλαδή με βάση τον τύπο: Τετραγωνικά μέτρα Χ 15% Χ τιμή ζώνης Χ συντελεστές τετραγωνιδίων. Παράλληλα το παράβολο υπέρ του ελληνικού Δημοσίου, το οποίο αποτελεί έσοδο του κρατικού προϋπολογισμού και δεν επιστρέφεται σε καμία περίπτωση, διαμορφώνεται ανάλογα με την επιφάνεια του αυθαιρέτου από 500 ευρώ για μικρά διαμερίσματα μέχρι 10.000 ευρώ για αυθαίρετα μεγαθήρια μεγαλύτερα των 5.000 τ.μ.
4. Οι δόσεις των προστίμων είναι έως 102, δηλαδή εξόφληση σε 8,5 χρόνια για όσους σπεύσουν να δηλώσουν το αυθαίρετό τους. Οι δόσεις αποπληρωμής είναι είτε εξαμηνιαίες είτε μηνιαίες, ανάλογα με τις δυνατότητες των πολιτών. Οπότε όποιος υπαχθεί στον νέο νόμο: α) Το πρώτο εξάμηνο από τη δημοσίευση του νόμου, το πρόστιμο καταβάλλεται εντός προθεσμίας 17 εξαμήνων, δηλαδή 102 μηνών. β) Το δεύτερο εξάμηνο από τη δημοσίευση του νόμου, το πρόστιμο πρέπει να καταβληθεί εντός 14 εξαμήνων, δηλαδή 84 μηνών. γ) Το τρίτο εξάμηνο από τη δημοσίευση του νόμου το πρόστιμο καταβάλλεται εντός 10 εξαμήνων, δηλαδή 60 μηνών. Σε κάθε περίπτωση η ελάχιστη εξαμηνιαία δόση ορίζεται στα 300 ευρώ, δηλαδή 50 ευρώ το μήνα.
5. Ισχύουν εκπτώσεις με βάση τον τρόπο καταβολής του προστίμου: Συγκεκριμένα: α) Σε περίπτωση εφάπαξ καταβολής, μέσα στο πρώτο εξάμηνο, παρέχεται έκπτωση 20% επί του συνολικού προστίμου. β) Εάν καταβληθεί το 30% του προστίμου μέσα στο πρώτο εξάμηνο, η έκπτωση περιορίζεται στο 10% του προστίμου. γ) Για κύρια και μοναδική κατοικία ιδιοκτήτη (μέχρι 70 τ.μ.+15.τ.μ. για κάθε τέκνο) σε οικισμούς άνω των 3.000 κατοίκων παρέχεται έκπτωση 60% του προστίμου.
6. Για ειδικές ομάδες του πληθυσμού ισχύουν ξεχωριστές εκπτώσεις. Ειδικότερα : α) ΑμεΑ 80% και άνω, έκπτωση 85% β) ΑμεΑ 67% με ατομικό εισόδημα έως 18.000 ή οικογενειακό έως 24.000, έκπτωση 80% για την κύρια κατοικία. γ) Παλιννοστούντες ομογενείς και μόνιμοι κάτοικοι Θράκης έκπτωση 80% για την κύρια κατοικία. δ) Τέκνα παλιννοστούντων έκπτωση 50% για την κύρια κατοικία. ε) Πολύτεκνοι, έκπτωση 80% για κύρια και 50% για τη δευτερεύουσα κατοικία. ζ) Τρίτεκνοι με ατομικό εισόδημα έως 25.000 ή οικογενειακό έως 40.000 ευρώ, έκπτωση 70% για την κύρια κατοικία. η) Μονογονεϊκές οικογένειες, με εισοδηματικά κριτήρια τριτέκνων έκπτωση 70% για την κύρια κατοικία. θ) Μακροχρόνια άνεργοι, έκπτωση 30% για την κύρια κατοικία.
7. Οι 562.263 ιδιοκτήτες που δήλωσαν αυθαίρετα με τον προηγούμενο «νόμο Παπακωνσταντίνου» (ν. 4014/2011) καλούνται να ενταχθούν στο νέο νόμο 4178/2013: Το ΥΠΕΚΑ καλεί και τους 562.263 ιδιοκτήτες να δηλώσουν υπαγωγή στο νέο νόμο, ώστε να είναι «θωρακισμένοι» σε περίπτωση δικαστικής προσφυγής κατά της τακτοποίησης του αυθαιρέτου τους, καθώς ο «νόμος Παπακωνσταντίνου» έχει κριθεί αντισυνταγματικός από το Συμβούλιο της Επικρατείας και εντός του Σεπτεμβρίου αναμένεται να καθαρογραφεί και να τεθεί σε ισχύ η σχετική απόφαση.
Ειδικότερα από τους 562.263 ιδιοκτήτες: α) Οι 389.659 ιδιοκτήτες που έχουν ήδη καταβάλει παράβολο και η διαδικασία εξόφλησης του προστίμου έχει ολοκληρωθεί είτε βρίσκεται σε εξέλιξη καλούνται να υποβάλουν απλή δήλωση υπαγωγής στο νέο νόμο του ΥΠΕΚΑ. Η δήλωση θα γίνει με απλή συμπλήρωση ηλεκτρονικής φόρμας μέσω του συστήματος δηλώσεων αυθαιρέτων, που διαχειρίζεται το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, μέσω μηχανικού και το υπουργείο αναφέρει ότι θα έχει συμβολικό ή μηδενικό τίμημα, αφού πρόκειται για πολύ απλή διαδικασία. β) Οι 172.572 δηλώσεις που έχουν γίνει με τον προηγούμενο «νόμο Παπακωνσταντίνου», το ΥΠΕΚΑ λέει ότι εφόσον δεν έχει καταβληθεί το προβλεπόμενο παράβολο, ακόμη και εάν βρίσκονται σε φάση επεξεργασίας θεωρούνται ως μη υποβληθείσες και πρέπει να υποβληθούν ξανά από την αρχή, με το ανάλογο κόστος.
8. Προβλέπεται συμψηφισμός προστίμων (μεταξύ των ν. 4014/2011 και ν. 4178/13) και ευνοϊκή ασφαλιστική και φορολογική αντιμετώπιση για όσους δηλώσουν: Ειδικότερα: α) Οσοι είχαν ήδη κάνει χρήση των διατάξεων του 4014/11 και έχουν καταβάλει μέρος του ειδικού προστίμου θα μπορούν να υπαχθούν στον νέο νόμο με συμψηφισμό των καταβληθέντων ποσών. β) Για αυθαίρετες κατασκευές και αλλαγές χρήσεις που δηλώνονται στο νόμο, δεν οφείλονται αναδρομικά βεβαιωμένες ασφαλιστικές εισφορές (ΙΚΑ κ.λπ.) και οποιοσδήποτε φόρος, πρόστιμο ή τέλος. γ) Για κατοικίες, κατά τον υπολογισμό της αξίας προκειμένου να επιβληθεί οποιοσδήποτε φόρος (μεταβίβασης, κληρονομιάς, ακίνητης περιουσίας, ΤΑΠ, προσδιορισμός τεκμηρίου διαβίωσης), εφαρμόζεται μειωτικός συντελεστής 50% για όλους τους χώρους τόσο σε υπόγεια όσο και σε εσωτερικούς εξώστες και σοφίτες.
9. Ο νέος κύκλος δηλώσεων αυθαιρέτων συνδυάζεται με την ηλεκτρονική καταγραφή των αυθαιρέτων: Οι δηλώσεις αυθαιρέτων θα καταχωρίζονται σε τέσσερις διαφορετικές ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων, των υπουργείων Περιβάλλοντος, Οικονομικών, μέσω της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων (ΓΓΠΣ), του Κτηματολογίου και της ΔΕΗ. Δημιουργείται πρώτη φορά στα χρονικά η δυνατότητα διασταυρώσεων στοιχείων ακινήτων τόσο για πολεοδομικούς όσο και φορολογικούς σκοπούς. Η ηλεκτρονική διασταύρωση των στοιχείων θα οδηγήσει και στον εντοπισμό των αδήλωτων αυθαιρέτων.
Οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων που δεν θα μπουν στις ρυθμίσεις τακτοποίησης και νομιμοποίησης θα έχουν συνδυαστικά προβλήματα με την Εφορία, αδυναμία μεταβίβασης του ακινήτου, ενώ παράλληλα θα αντιμετωπίσουν τα προβλεπόμενα αυστηρά πρόστιμα ανέγερσης και διατήρησης που προβλέπει η οικιστική νομοθεσία για τα αυθαίρετα. Σημειώνεται ότι στην ηλεκτρονική βάση του ΥΠΕΚΑ, τη λεγόμενη «ηλεκτρονική ταυτότητα» του κτηρίου, άμεσα θα καταγραφούν τα αυθαίρετα που θα δηλωθούν προς νομιμοποίηση. Επίσης από τις επόμενες εβδομάδες θα κινηθεί η διαδικασία να δηλώνονται τα ακίνητα σε περιπτώσεις μεταβιβάσεων και σταδιακά σε βάθος δεκαετίας προβλέπεται καταγραφή συνολικά του κτηριοδομικού πλούτου της χώρας.
10. Βαριές ποινές και πρόστιμα για όσους δεν δηλώσουν το αυθαίρετό τους. Με ειδική διάταξη στο νέο νομοσχέδιο προβλέπεται πρόστιμο ανέγερσης ίσο με το 30% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου και ετήσια πρόστιμα διατήρησης σε ποσοστό 5% της αξίας του αυθαιρέτου. Ο εντοπισμός των αυθαιρέτων θα γίνεται από τους τακτικούς ελέγχους των ελεγκτών δόμησης. Επίσης από την υπηρεσία ελέγχου και κατεδαφίσεων αυθαιρέτων, που θα χρησιμοποιεί πλέον και δορυφορικές αποτυπώσεις του δομημένου περιβάλλοντος. Ο εντοπισμός του αυθαιρέτου θα είναι αναπόφευκτος με την εφαρμογή της ηλεκτρονικής ταυτότητας του κτηρίου, που θα είναι υποχρεωτική για όλες τις δικαιοπραξίες επί του ακινήτου και θα εκδίδεται με ευθύνη μηχανικού.
11. Δυνατότητα νομιμοποίησης και για εξ αδιαιρέτου ιδιοκτησίες: Στις εντός σχεδίου περιοχές κάθε ιδιοκτήτης είναι υπεύθυνος να νομιμοποιήσει την αυθαιρεσία που έχει στο ακίνητό του. Στις εκτός σχεδίου περιοχές, όπου δεν επιτρέπεται η σύσταση οριζόντιας και κάθετης ιδιοκτησίας, ο κάθε ενδιαφερόμενος έχει τη δυνατότητα να τακτοποιήσει αυθαιρεσίες που τον αφορούν. Προβλέπεται επίσης η δυνατότητα στο 65% των συνιδιοκτητών ακινήτου να προσφύγουν στη Δικαιοσύνη και να ζητήσουν με αγωγή τη σύσταση διηρημένων ιδιοκτησιών.
12. Τα αυθαίρετα του Δημοσίου και της Εκκλησίας νομιμοποιούνται δωρεάν. Για τα δημόσια κτήρια οι νομιμοποιήσεις αυθαιρεσιών θα γίνονται χωρίς την καταβολή προστίμων. Οι ίδιες ευνοϊκές ρυθμίσεις θα ισχύσουν και για ακίνητα τα οποία έχουν μεταβιβαστεί προς εκποίηση στο ΤΑΙΠΕΔ. Συλλήβδην, χωρίς την καταβολή προστίμου ή παραβόλου νομιμοποιούνται τα αυθαίρετα της Εκκλησίας σε ναούς και μητροπολιτικά κτήρια, ενώ επανέρχεται η ναοδομία, χωρίς αρμοδιότητα αδειοδότησης ναών για ιδιώτες. Επίσης, χωρίς πρόστιμα νομιμοποιούνται και οι αυθαιρεσίες σε εγκαταστάσεις της ΔΕΗ Α.Ε. Επίσης συστήνεται και πάλι Υπηρεσία Δόμησης στην Εκκλησία της Ελλάδας, η οποία θα ασκεί τις αρμοδιότητες του ν. 4030/11 περί νέου τρόπου έκδοσης αδειών δόμησης και ελέγχου κατασκευών. Θα εκδίδει άδεια δόμησης για μητροπολιτικά μέγαρα, ιερές μονές και ιερούς ναούς, εφόσον ανήκουν σε εκκλησιαστικά νομικά πρόσωπα και τα προσκτίσματά τους. Η Υπηρεσία Δόμησης της Εκκλησίας θα εποπτεύεται από το ΥΠΕΚΑ.
13. Δημιουργείται «Τράπεζα Γης» του Δημοσίου, η οποία θα διαχειρίζεται δικαιώματα ακινήτων με μεταφορά συντελεστή: Το ΥΠΕΚΑ θα εκδίδει τίτλο που ενσωματώνει το δικαίωμα μεταφοράς συντελεστή δόμησης. Ο τίτλος θα είναι ονομαστικός και θα μεταβιβάζεται αποκλειστικά μέσω της ηλεκτρονικής διαδικασίας της «Τράπεζας Γης», η οποία θα μπορεί: Να προβαίνει σε αγορά τίτλων δικαιώματος μεταφοράς συντελεστή δόμησης, με σκοπό τη δημιουργία ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων, τη δημιουργία χώρων στάθμευσης ιδίως σε περιοχές όπου υπάρχει πολεοδομική επιβάρυνση.Να μεταβιβάζει αποκτηθέντες τίτλους δικαιώματος μεταφοράς συντελεστή δόμησης για να νομιμοποιηθούν μεγάλες πολεοδομικές παραβάσεις ή εξ ολοκλήρου αυθαίρετα κτίσματα εφόσον αυτά έχουν ενταχθεί στο νέο νόμο ή σε ωφελούμενα ακίνητα εντός Ζωνών Συγκέντρωσης Δικαιώματος Δόμησης. Να προβαίνει σε αγορά ακινήτων ή τμημάτων αυτών, ιδιοκτησίας οικοδομικών συνεταιρισμών ή ενώσεων οικοδομικών συνεταιρισμών που ολόκληρη η έκτασή τους ή μέρος αυτής βρίσκεται εντός ιδιωτικών δασικών εκτάσεων, με σκοπό τη δημιουργία τίτλων δικαιώματος μεταφοράς συντελεστή δόμησης. Αυτούς τους τίτλους θα παραχωρεί έναντι ανταλλάγματος στον συνεταιρισμό ή στην ένωση, προκειμένου να αποκτούν οι οικοδομικοί συνεταιρισμοί δυνατότητα δόμησης.

Πέμπτη 5 Σεπτεμβρίου 2013

40178/2013


Διαδικασία ηλεκτρονικής υποβολής των απαραίτητων
δικαιολογητικών για την υπαγωγή στο άρθρο 24 του
νόμου 4178/2013 «Αντιμετώπιση της Αυθαίρετης Δόμησης - Περιβαλλοντικό
Ισοζύγιο και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 174/Α΄).

Άρθρο 1
Διαδικασία ηλεκτρονικής υποβολής των απαραίτητων δικαιολογητικών για την ένταξη στη ρύθμιση

1. Εξουσιοδοτημένος μηχανικός υποβάλλει ηλεκτρονικά στο πληροφοριακό
σύστημα του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος τα απαιτούμενα στοιχεία του
ακινήτου στα οποία απαραίτητα περιλαμβάνονται η γενική περιγραφή, η
ταχυδρομική διεύθυνση, ο Δήμος στον οποίο ανήκει το ακίνητο, οι Γεωγραφικές Συντεταγμένες του γεωτεμαχίου στο οποίο βρίσκεται το ακίνητο, τα πλήρη στοιχεία των ιδιοκτητών (απαραίτητα ονοματεπώνυμο, πατρώνυμο και ΑΦΜ) καθώς και η καταγραφή των εντασσόμενων παραβάσεων σύμφωνα με το Παράρτημα του Νόμου 4178/2013 με όλα τα στοιχεία τα οποία είναι απαραίτητα για τον υπολογισμό του παραβόλου και του ενιαίου ειδικού προστίμου.
2. Μετά τη συμπλήρωση των ανωτέρω στοιχείων ο μηχανικός υποβάλει αίτημα ηλεκτρονικά στο οποίο αναφέρει τον τρόπο πληρωμής του ενιαίου ειδικού προστίμου. Το αίτημα αυτό θεωρείται δήλωση πρόθεσης υπαγωγής του αυθαιρέτου και ελέγχεται ως προς την αλήθεια των δηλούμενων στοιχείων. Το πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ εκδίδει κωδικούς πληρωμής που αποτελούν απαραίτητα στοιχεία για την πληρωμή του παραβόλου και του ποσοστού ανταπόδοσης.
3. Η πληρωμή του παραβόλου και του ποσοστού ανταπόδοσης διαπιστώνεται
αυτόματα με την διαβίβαση ηλεκτρονικών αρχείων από τα συμβεβλημένα
Τραπεζικά Ιδρύματα πληρωμών. Εφόσον εξοφληθούν το παράβολο και το ποσοστό ανταπόδοσης η δήλωση αποκτά αριθμό πρωτοκόλλου, μονοσήμαντο – μοναδικό αριθμό ηλεκτρονικής ταυτοποίησης και επιπλέον κωδικούς πληρωμής που αποτελούν απαραίτητο στοιχείο για την πληρωμή του ενιαίου ειδικού προστίμου.
Ως ημερομηνία υπαγωγής της δήλωσης θεωρείται η ημερομηνία καταβολής του παραβόλου. Στον εξουσιοδοτούμενο μηχανικό που υπέβαλλε τη δήλωση και στον ιδιοκτήτη επιτρέπεται η ενημέρωση για την πορεία της υπαγωγής στη ρύθμιση όπως η καταβολή των δόσεων και η καταχώριση των πληρωμών έως και την ολοκλήρωση της διαδικασίας.
Το πληροφοριακό σύστημα ενημερώνεται αυτόματα για την πληρωμή των δόσεων ή την εφάπαξ εξόφληση του ενιαίου ειδικού προστίμου._

Άρθρο 2
Διαδικασία ηλεκτρονικής υποβολής των απαραίτητων δικαιολογητικών για την
περαίωση της διαδικασίας
1. Ο μηχανικός υποχρεούται μέσα σε διάστημα έξι (6) μηνών από την πληρωμή του παραβόλου να ολοκληρώσει την ηλεκτρονική υποβολή των απαραίτητων δικαιολογητικών.
2.α Μέχρι την ολοκλήρωση της υποβολής των δικαιολογητικών είναι δυνατή η περαίωση της διαδικασίας, εφόσον εξοφληθεί το ενιαίο ειδικό πρόστιμο και υποβληθεί ηλεκτρονικά δήλωση του εξουσιοδοτημένου μηχανικού της παρ. 1 του άρθρου 1 της παρούσας απόφασης ότι έχει στη διάθεση του όλα τα δικαιολογητικά και τις μελέτες και θα τα υποβάλλει ηλεκτρονικά στην ανωτέρω προθεσμία. Εφόσον πληρούνται οι ανωτέρω προϋποθέσεις εκδίδεται κατόπιν αιτήσεως η βεβαίωση τηςπαρ.1α (περ. iii) του άρθρου 3 του Ν. 4178/2013.

β. Για την εφαρμογή της παρ.3 του άρθρου 3 του Ν.4178/2013 ως αντίγραφα των σχεδίων από το πληροφοριακό σύστημα προσκομίζονται και επισυνάπτονται αντίγραφα των σχεδίων που φέρουν υπογραφή και σφραγίδα Μηχανικού, στα οποία αναγράφεται ο ηλεκτρονικός κωδικός της δήλωσης υπαγωγής στις διατάξεις του ν. 4178/2013, που εξάγεται από το πληροφοριακό σύστημα.
Σε περίπτωση δε που τα συγκεκριμένα σχέδια δεν έχουν υποβληθεί ηλεκτρονικά στο πληροφοριακό σύστημα κατ΄ εφαρμογή της παρ.1 του παρόντος άρθρου τα αντίγραφα των σχεδίων φέρουν υπογραφή και σφραγίδα Μηχανικού, αναγράφεται σε αυτά ο ηλεκτρονικός κωδικός της δήλωσης καθώς και η δήλωση του Μηχανικού ότι έχει στη διάθεσή του όλα τα δικαιολογητικά στοιχεία και τις μελέτες και θα τα υποβάλλει ηλεκτρονικά εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας.
3. Με την εξόφληση του ενιαίου ειδικού προστίμου σε ποσοστό τουλάχιστον 30%, εφόσον υποβληθεί ηλεκτρονικά δήλωση του εξουσιοδοτημένου μηχανικού της παρ. 1 του άρθρου 2 ότι έχει στη διάθεσή του όλα τα δικαιολογητικά και τις μελέτες και θα τα υποβάλλει ηλεκτρονικά στην ανωτέρω προθεσμία εκδίδεται η ειδική βεβαίωση της παρ.1α (περ. iii) του άρθρου 3 του Ν. 4178/2013. Στην τεχνική έκθεση υπαγωγής που συνοδεύει τη βεβαίωση γίνεται σαφής αναφορά για την εξόφληση ποσοστού 30% του ενιαίου ειδικού προστίμου κατ’ εφαρμογή της παρ. 1β του ιδίου άρθρου. Για την εφαρμογή της παρ.3 του άρθρου 3 του Ν.4178/2013 ως αντίγραφα των σχεδίων από το πληροφοριακό σύστημα προσκομίζονται και επισυνάπτονται αντίγραφα των σχεδίων που φέρουν υπογραφή και σφραγίδα Μηχανικού στα οποία αναγράφεται ο ηλεκτρονικός κωδικός της δήλωσης υπαγωγής στις διατάξεις
του ν. 4178/2013 που εξάγεται από το πληροφοριακό σύστημα.
Σε περίπτωση δε που τα συγκεκριμένα σχέδια δεν έχουν υποβληθεί ηλεκτρονικά στο πληροφοριακό σύστημα κατ’ εφαρμογή της παρ.1 του παρόντος άρθρου, τα αντίγραφα των σχεδίων φέρουν υπογραφή και σφραγίδα Μηχανικού, αναγράφεται σε αυτά ο ηλεκτρονικός κωδικός της δήλωσης καθώς και η δήλωση του Μηχανικού ότι έχει στη διάθεσή του όλα τα δικαιολογητικά στοιχεία και τις μελέτες και θα τα υποβάλλει ηλεκτρονικά εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας.
4. Στα δικαιολογητικά στοιχεία και σχέδια που παραδίδει ο αρμόδιος μηχανικός στον ιδιοκτήτη, προσαρτώνται στα συμβόλαια ή υποβάλλονται για την έκδοση διοικητικών πράξεων αναγράφεται τον ηλεκτρονικό κωδικό της δήλωσης υπαγωγής στις διατάξεις του Ν. 4178/2013 που εξάγεται από το πληροφοριακό σύστημα. Σε περίπτωση που αυτά τα δικαιολογητικά δεν έχουν ακόμα εισαχθεί στο σύστημα θα συνοδεύονται με υπεύθυνη δήλωση του μηχανικού ότι είναι ταυτόσημα με αυτά που θα εισαχθούν σε ηλεκτρονική μορφή. Τα δικαιολογητικά στοιχεία κατά το χρόνο ισχύος τους καθώς και τα σχέδια κατά το παρόν άρθρο εφόσον προσαρτηθούν σε δικαιοπραξίες δύναται να επικυρώνονται από συμβολαιογράφο κατά τις κείμενες διατάξεις προκειμένου να προσαρτηθούν σε μεταγενέστερες πράξεις.
5. Από την έναρξη ισχύος της παρούσας η συνολική διαδικασία υπαγωγής (ένταξη, περαίωση) διεκπεραιώνεται αποκλειστικά ηλεκτρονικά.
Ειδικότερα για την κατάρτιση συμβολαιογραφικών εγγράφων με αντικείμενο τη
μεταβίβαση ή τη σύσταση εμπράγματου δικαιώματος σε κάθε ακίνητο,
συμπεριλαμβανομένων των αδόμητων οικοπέδων, γηπέδων και αγροτεμαχίων η βεβαίωση του άρθρου 3 Ν. 4178/2013 η οποία προσαρτάται στα συμβολαιογραφικά έγγραφα, εκδίδεται σε κάθε περίπτωση μέσω του
πληροφοριακού συστήματος του Ν. 4178/2013.
6. Για την εφαρμογή της διάταξης της παρ.8 του άρθρου 11 του Ν.4178/2013
σχετικά με την υποβολή ή μη της μελέτης στατικής επάρκειας, όπου απαιτείται
γίνεται ειδική μνεία σε κάθε βεβαίωση υπαγωγής και στη βεβαίωση της παρ.1α (περ. iii) του άρθρου 3 του Ν. 4178/2013 για μεταβίβαση. Η αναφορά επί της βεβαιώσεως για την υποβολή ή μη μελέτης στατικής επάρκειας καταχωρείται από τον εξουσιοδοτούμενο Μηχανικό στην Τεχνική Έκθεση που συνοδεύει την έκδοση της βεβαίωσης της παρ.1α (περ. iii) του άρθρου 3 του Ν. 4178/2013. Σε κάθε περίπτωση εφόσον δεν υποβάλλεται μελέτη στατικής επάρκειας αναφέρεται ρητά ότι η μελέτη στατικής επάρκειας πρέπει να υποβληθεί πριν τη συμπλήρωση της ταυτότητας του κτιρίου κατά τις κείμενες διατάξεις. Η ειδική μνεία επί της βεβαιώσεως υπαγωγής καταχωρείται μετά την ενεργοποίηση της σχετικής ηλεκτρονικής διαδικασίας κατά την παρ.6 του άρθρου 4 της παρούσας.
Η ειδική μνεία επί της τεχνικής έκθεσης που συνοδεύει την βεβαίωση της παρ.1α (περ. iii) του άρθρου 3 του Ν. 4178/2013, όπου απαιτείται, καταχωρείται από την έναρξη ισχύος της παρούσας.

Άρθρο 3
Προθεσμίες Πληρωμών - Εκπτώσεων - Προσαυξήσεων
1. Κατά την πρώτη υποβολή της δήλωσης ο αρμόδιος μηχανικός, κατόπιν εντολής του ιδιοκτήτη δηλώνει στο πληροφοριακό σύστημα τον τρόπο πληρωμής. Ανάλογα με την ημερομηνία πληρωμής του παραβόλου, η δήλωση κατατάσσεται σε
μια από τις παρακάτω κατηγορίες:
Α. Δηλώσεις με πληρωμή παραβόλου που θα πραγματοποιηθεί έως και 7/2/2014, εντάσσονται στην περίπτωση της παρ 2α του άρθρου 21 του ν. 4178/2013 και παρέχονται οι εξής τρόποι εξόφλησης του ενιαίου ειδικού προστίμου:
i) Εφάπαξ εξόφληση (έκπτωση 20%) με προθεσμία καταβολής έως και την
10/2/2014. ii) Εξόφληση του 30% (έκπτωση 10%) με προθεσμία καταβολής έως και την 10/2/2014. Οι επόμενες προς εξόφληση δόσεις δύναται να είναι μηνιαίες ή τριμηνιαίες.
iii) 102 μηνιαίες δόσεις (ελάχιστο ποσό δόσης 50 ευρώ) με προθεσμία καταβολής των πρώτων 6 δόσεων έως και την 10/2/2014.
iv) 17 εξαμηνιαίες δόσεις (ελάχιστο ποσό δόσης 300 ευρώ) με προθεσμία
καταβολής της πρώτης δόσης έως και την 10/2/2014
Β. Δηλώσεις με πληρωμή παραβόλου που θα πραγματοποιηθεί από 8/2/2014 μέχρι και 7/8/2014 εντάσσονται στην περίπτωση της παρ 2β του άρθρου 21 του ν.4178/2013 και παρέχονται οι εξής τρόποι εξόφλησης του ενιαίου ειδικούπροστίμου:
i) Εφάπαξ εξόφληση (έκπτωση 20%) με προθεσμία καταβολής έως και την 8/8/2014.
ii) Εξόφληση του 30% (έκπτωση 10%) με προθεσμία καταβολής έως και την
8/8/2014. Οι επόμενες προς εξόφληση δόσεις δύναται να είναι μηνιαίες ή
τριμηνιαίες.
iii) 84 μηνιαίες δόσεις (ελάχιστο ποσό δόσης 50 ευρώ) με προθεσμία καταβολής των πρώτων 6 δόσεων έως και την 8/8/2014.
iv) 14 εξαμηνιαίες δόσεις (ελάχιστο ποσό δόσης 300 ευρώ) με προθεσμία καταβολής της πρώτης δόσης έως και την 8/8/2014
Γ. Δηλώσεις με πληρωμή παραβόλου που θα πραγματοποιηθεί από 8/8/2014 μέχρι και 6/2/2015 εντάσσονται στην περίπτωση της παρ 2γ του άρθρου 21 του ν. 4178/2013 και παρέχονται οι εξής τρόποι εξόφλησης του ενιαίου ειδικού προστίμου:
i) Εφάπαξ εξόφληση (έκπτωση 20%) με προθεσμία καταβολής έως και την 9/2/2015.
ii) Εξόφληση του 30% (έκπτωση 10%) με προθεσμία καταβολής έως και την
9/2/2015. Οι επόμενες προς εξόφληση δόσεις δύναται να είναι μηνιαίες ή
τριμηνιαίες.
iii) 60 μηνιαίες δόσεις (ελάχιστο ποσό δόσης 50 ευρώ) με προθεσμία καταβολής τωνπρώτων 6 δόσεων έως και την 9/2/2015.
iv) 10 εξαμηνιαίες δόσεις (ελάχιστο ποσό δόσης 300 ευρώ) με προθεσμία καταβολής της πρώτης δόσης έως και την 9/2/2015.
2. Σε κάθε περίπτωση, ως ελάχιστη μηνιαία δόση ορίζεται το ποσό των πενήντα (50) ευρώ και ως ελάχιστη εξαμηνιαία δόση το ποσό των τριακοσίων (300) ευρώ.
Μέχρι τη λήξη της τελευταίας εργάσιμης ημέρας του εξαμήνου εξοφλείται το
συνολικό ποσό του ενιαίου ειδικού προστίμου του εξαμήνου. Σε περίπτωση μη εμπρόθεσμης καταβολής του συνολικού ποσού του εξαμήνου, ανεξαρτήτως της μη εμπρόθεσμης καταβολής των επί μέρους δόσεων κατά τα ανωτέρω, το ανεξόφλητο ποσό του ενιαίου ειδικού προστίμου προσαυξάνεται κατά 1% για κάθε μήνα καθυστέρησης._
3. Μέχρι και την τελευταία ημέρα των ως άνω προθεσμιών καταβολής κάθε
εξαμήνου επιτρέπεται η αλλαγή του τρόπου εξόφλησης. Μετά την παρέλευση των ανωτέρω προθεσμιών καταβολής επιτρέπεται μόνο η μετάβαση σε μηνιαίες ή εξαμηνιαίες δόσεις με απώλεια του δικαιώματος έκπτωσης.
4. Μετά την παρέλευση 10 ημερολογιακών ημερών από τις ανωτέρω προθεσμίες λήξης επιβάλλονται στα ανεξόφλητα ληξιπρόθεσμα ποσά των ειδικών προστίμων οι προσαυξήσεις που προβλέπονται στην παρ.4 του άρθρου 21 του Ν.4178/2013. Στις περιπτώσεις που καταστεί ληξιπρόθεσμο ποσό εφάπαξ εξόφλησης ή εξόφλησης του 30% του ειδικού προστίμου η προσαύξηση θα υπολογίζεται στο σύνολο του εφάπαξ ποσού ή του 30% του ειδικού προστίμου με διατήρηση του δικαιώματος έκπτωσης.
5. Προσαυξήσεις που επιβάλλονται από την καθυστέρηση καταβολής πληρωμών δεν μεταβάλλονται από τυχόν μεταγενέστερη τροποποίηση του ενιαίου ειδικού
προστίμου ή την αλλαγή του τρόπου εξόφλησης.

Άρθρο 4
Διεκπεραίωση των υπαγωγών που έχουν πραγματοποιηθεί με προγενέστερες του παρόντος διατάξεις.
1. Οι δηλώσεις του Ν. 4014/2011 δεν τροποποιούνται μετά την έναρξη ισχύος της παρούσας απόφασης.
2. Δηλώσεις που έχουν υπαχθεί και ολοκληρωθεί κατά τις διατάξεις του Ν.4014/2011 υπάγονται μετά από αίτηση του ενδιαφερόμενου στις διατάξεις του Ν.4178/2013 μέχρι και την καταληκτική ημερομηνία που προβλέπεται. Η αίτηση υποβάλλεται ηλεκτρονικά από τον εξουσιοδοτημένο μηχανικό στο πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ. Τα στοιχεία της δήλωσης, οι πληρωμές καθώς και τα ήδη υποβληθέντα σχέδια μεταφέρονται σε νέα δήλωση τα στοιχεία της οποίας συμπληρώνονται σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν 4178/2013, όπου απαιτείται. Από το πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ εκδίδεται νέα πράξη ολοκλήρωσης της υπαγωγής κατά τις διατάξεις του Ν 4178/2013 μετά την καταβολή του ποσοστού ανταπόδοσης κατά τα οριζόμενα στην παρ.8 του άρθρου 10 του Ν.4178/2013.
3. Δηλώσεις που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του Ν. 4014/2011 και δεν έχουν ολοκληρωθεί υπάγονται στις διατάξεις του Ν. 4178/4014 προκειμένου να ολοκληρωθούν. Για την μεταφορά των στοιχείων και την έκδοση των σχετικών πράξεων υπαγωγής και βεβαιώσεων απαιτείται αίτηση του ενδιαφερομένου μέσω του εξουσιοδοτημένου μηχανικού στο ηλεκτρονικό σύστημα του ΤΕΕ. Τα στοιχεία της δήλωσης οι πληρωμές καθώς και τα ήδη υποβληθέντα σχέδια μεταφέρονται αυτομάτως σε νέα δήλωση η οποία συμπληρώνεται, όπου απαιτείται, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν 4178/2013. Μετά την πληρωμή του ποσοστού ανταπόδοσης, η καταβολή του υπολοίπου του ενιαίου ειδικού προστίμου καθώς και η ολοκλήρωση της διαδικασίας υπόκειται στις διατάξεις του Ν. 4178/2013 και της παρούσας.
4. Μέχρι την υποβολή αίτησης μεταφοράς της δήλωσης του Ν. 4014/2011 στις
διατάξεις του Ν. 4178/2013 τυχόν πληρωμές που πραγματοποιούνται με παλαιούς κωδικούς των δηλώσεων του Ν. 4014/2011 γίνονται δεκτές και εισάγονται στα οικονομικά στοιχεία της δήλωσης. Σε κάθε περίπτωση για την έκδοση πράξεων υπαγωγής ή την έκδοση βεβαιώσεων υποβάλλεται αίτημα μέσω του πληροφοριακού συστήματος για την μεταφορά των στοιχείων της δήλωσης και την έκδοση πράξεων σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.4178/2013 και κατά ειδικότερα που ορίζονται στην παρούσα.
5. Η διαδικασία ηλεκτρονικής μεταφοράς των στοιχείων των δηλώσεων που
υποβλήθηκαν κατά τις διατάξεις του Ν.4014/2011 στις διατάξεις του Ν.4178/2013 άρχεται ηλεκτρονικά με διαπιστωτική πράξη του φορέα διαχείρισης του πληροφοριακού συστήματος. Σε κάθε περίπτωση η διαδικασία ηλεκτρονικής μεταφοράς άρχεται εντός προθεσμίας 30 ημερών από τη δημοσίευση της παρούσας απόφασης.
6. Μέχρι την ενεργοποίηση της ηλεκτρονικής διαδικασίας μεταφοράς των στοιχείων των δηλώσεων εκδίδονται ηλεκτρονικά βεβαιώσεις της παρ.1α (περ.iii) του άρθρου 3 του Ν.4178/2013 και για τις υπαγωγές που πραγματοποιήθηκαν κατά τις διατάξεις του Ν.4014/2011 ανεξαρτήτως της αιτήσεως μεταφοράς των στοιχείων των δηλώσεων στις διατάξεις του Ν.4178/2013.
7. Μέχρι την ενεργοποίηση της ηλεκτρονικής διαδικασίας μεταφοράς των στοιχείων των δηλώσεων για την εφαρμογή της παρ.1β του άρθρου 3 του Ν.4178/2013 η βεβαίωση για υπαγωγές κατά τις διατάξεις του Ν.4014/2011 εκδίδεται μετά από τον ηλεκτρονικό έλεγχο καταβολής ποσοστού τουλάχιστον 30% του συνόλου του ειδικού προστίμου. Η αναφορά επί της βεβαιώσεως για την εξόφληση του ως άνω ποσοστού καταχωρείται από τον εξουσιοδοτούμενο Μηχανικό στην περιγραφή του ακινήτου καθώς και στην Τεχνική Έκθεση που συνοδεύει την έκδοση της βεβαίωσης.
8.α Μέχρι την ενεργοποίηση της ηλεκτρονικής διαδικασίας μεταφοράς των
στοιχείων των δηλώσεων οι δικαιοπραξίες που πραγματοποιούνται σε ακίνητα που έχουν δηλωθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.4014/2011 πραγματοποιούνται με έκδοση βεβαίωσης σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην παρούσα και συνοδεύονται από την πράξη υπαγωγής όπως αυτή εκδίδεται σύμφωνα με τις διατάξεις του
Ν.4014/2011. Σε αυτή την περίπτωση, με ευθύνη του ιδιοκτήτη και του μηχανικού που συνέταξε την ανωτέρω βεβαίωση του Ν.4178/2013 τα στοιχεία της πράξης υπαγωγής του Ν.4014/2011 καταχωρούνται υποχρεωτικά εντός 60 ημερών από την ημερομηνία έκδοσης της παρούσας, στις διατάξεις του Ν.4178/2013 και εκδίδονται νέες πράξεις κατά τις διατάξεις του Ν.4178/2013._
β. Για τις δηλώσεις υπαγωγής κατά τις διατάξεις του Ν.4014/2011, για την
εφαρμογή της διάταξης της παρ.8 του άρθρου 11 του Ν.4178/2013 σχετικά με την υποβολή ή μη της μελέτης στατικής επάρκειας, όπου απαιτείται , γίνεται ειδική μνεία σε κάθε βεβαίωση της παρ.1α (περ. iii) του άρθρου 3 του Ν. 4178/2013 για μεταβίβαση. Η αναφορά επί της βεβαιώσεως για την υποβολή ή μη μελέτης στατικής επάρκειας καταχωρείται από τον εξουσιοδοτούμενο Μηχανικό στην Τεχνική Έκθεση που συνοδεύει την έκδοση της βεβαίωσης της παρ.1α (περ. iii) του άρθρου 3 του Ν. 4178/2013. Σε κάθε περίπτωση εφόσον δεν υποβάλλεται μελέτη στατικής επάρκειας αναφέρεται ρητά ότι η μελέτη στατικής επάρκειας πρέπει να υποβληθεί πριν τη συμπλήρωση της ταυτότητας του κτιρίου κατά τις κείμενες διατάξεις.
9. Με βάση τις ανωτέρω παραγράφους οι πραγματοποιηθείσες πληρωμές βάσει των διατάξεων του Ν 4014/2011 μεταφέρονται αυτόματα ως έχουν κατά την υπαγωγή τους στις διατάξεις του Ν. 4178/2013. Ως εκ τούτου απαγορεύεται η εισαγωγή τους προς συμψηφισμό στο πεδίο που προορίζεται αποκλειστικά για την εισαγωγή ποσών που καταβλήθηκαν πριν την έναρξη ισχύος του Ν. 4014/2011.
10. Ως ημερομηνία υπαγωγής κατά την παρ.1 του άρθρου 21. του Ν.4178/2013 τωνυπαρχουσών δηλώσεων του Ν. 4014/2011 λογίζεται η ημερομηνία ολοκλήρωσης της σχετικής ηλεκτρονικής αίτησης. Ειδικότερα, τα στοιχεία των δηλώσεων κατά τις διατάξεις του Ν. 4014/2011 με ηξιπρόθεσμες οφειλές ή σε αρχική υποβολή με πληρωμένο παράβολο μεταφέρονται υποχρεωτικά στις διατάξεις του Ν. 4178/2013 μέσα στο πρώτο εξάμηνο εφαρμογής του Ν. 4178/2013.
11. Κατά την μεταφορά των στοιχείων των δηλώσεων του Ν. 4014/2011 ισχύουν οι εξής τρόποι πληρωμών:

Τρόπος Εξόφλησης Ν. 4014/2011 Αντιστοίχιση σε τρόπο Εξόφλησης κατά τα οριζόμενα στο Ν. 4178/2013
Εφάπαξ πληρωμή (έκπτωση 20%) Εφάπαξ πληρωμή (έκπτωση 20%)
Εφάπαξ πληρωμή χωρίς έκπτωση Μηνιαίες δόσεις (ελάχιστο ποσό 50 ευρώ)
Μηνιαίες δόσεις Μηνιαίες δόσεις (ελάχιστο ποσό 50 ευρώ)
Τριμηνιαίες δόσεις Εξαμηνιαίες δόσεις (ελάχιστο ποσό 300 ευρώ)

12. Στις δηλώσεις του Ν. 4014/2011 που μεταφέρονται επιτρέπεται η μεταβολή του τρόπου εξόφλησης από εφάπαξ πληρωμή σε μηνιαίες ή εξαμηνιαίες δόσεις με απώλεια του δικαιώματος έκπτωσης 20%.
13. Στις περιπτώσεις που έχει εξοφληθεί μέσω μηνιαίων ή τριμηνιαίων δόσεων τουλάχιστον το 30% του ενιαίου ειδικού προστίμου των δηλώσεων του Ν. 4014/2011 εφαρμόζεται αυτόματα η έκπτωση 10% κατά τη διαδικασία μετάβασης.

Τετάρτη 4 Σεπτεμβρίου 2013

Αυθαίρετα ερωτοαπαντήσεις - διευκρυνίσεις



Ο νέος νόμος περιλαμβάνει εκπτώσεις, κλιμακούμενες δόσεις και μεγάλες μειώσεις προστίμων για πολλές κατηγορίες πληθυσμού. Όμως και τα οικονομικά μέτρα θέλουν τον…ξεναγό τους.
Ο νέος νόμος έχει αρκετά σημεία που χρειάζονται αποσαφήνιση. Έχει προβλέψεις προσωρινής ή και πλήρους τακτοποίησης για κάθε «ιστορία», από βίλες-αναψυκτήρια έως αυθαίρετα σε οικολογικά ευαίσθητες περιοχές.

H υποβολή δηλώσεων τακτοποίησης αυθαιρέτων ξεκινά και θα διαρκέσει για ένα 18μηνο, ώς τον Φεβρουάριο του 2015

Από τις 2 Σεπτεμβρίου ξεκινά η υποβολή δηλώσεων τακτοποίησης αυθαιρέτων, που θα διαρκέσει για ένα 18μηνο, ώς τον Φεβρουάριο του 2015. Ο νέος νόμος 4178/2013, που προωθήθηκε με διαδικασίες fast track και μέσα στην καλοκαιρινή ραστώνη, έχει αρκετά σημεία που χρειάζονται… μετάφραση. Ειδικά το άρθρο 23 με τον υπότιτλο «ειδικές διατάξεις» έχει προβλέψεις προσωρινής ή και πλήρους τακτοποίησης για κάθε «πονεμένη ιστορία», από βίλες-αναψυκτήρια έως αυθαίρετα σε οικολογικά ευαίσθητες περιοχές, που σύμφωνα με το άρθρο 2 του ίδιου νόμου δεν εντάσσονται στις ρυθμίσεις!

Υπάρχουν όμως σημαντικά ζητήματα που καλό είναι να γνωρίζει κάθε ενδιαφερόμενος πριν καταφύγει σε μηχανικό που θα αναλάβει όλες τις διαδικασίες. Είναι σαφές ότι στον νέο νόμο θα πρέπει να ενταχθούν οι περίπου 170.000 περιπτώσεις που δεν πρόλαβαν να ολοκληρώσουν την πρώτη φάση.

 Τι γίνεται με όσους έχουν υποβάλει δήλωση με τον προηγούμενο νόμο, τον 4014/2011;
Οι περίπου 350.000 ιδιοκτήτες, που έχουν ολοκληρώσει τη διαδικασία, θα κάνουν απλώς μια αίτηση για να ενταχθούν στη νέα ρύθμιση, που σημαίνει ότι θα πληρώσουν μικρότερο πρόστιμο και σε περισσότερες δόσεις, ακόμη κι αν δεν ανήκουν σε ειδική κατηγορία (πολύτεκνοι, άνεργοι κ.λπ.). Το σημαντικότερο όμως είναι ότι η τακτοποίηση αντί των προβλεπόμενων 30 χρόνων θα ισχύει επ’ αόριστον. Συνεργάτης του αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος Στ. Καλαφάτη μάς εξήγησε ότι η διαδικασία εντάσσεται στη β΄φάση του νόμου του 2011 και εκτιμά ότι δεν θα χρειαστεί πρόσθετη αμοιβή για τον μηχανικό, πέρα από αυτήν που έχει συμφωνηθεί.

• Τι να περιμένουν όσοι έχουν ενταχθεί στον νόμο του 2011 και έχουν εξοφλήσει τα οφειλόμενα πρόστιμα;
Υπολογίζεται ότι σ’ αυτή την κατηγορία εντάσσονται περίπου 1.000 περιπτώσεις. Το υπουργείο Περιβάλλοντος αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να τους επιστραφεί η διαφορά ανάμεσα στα παλιά και νέα, κατά βάση χαμηλότερα, πρόστιμα.

• Τι γίνεται με αυθαίρετα που έχουν τακτοποιηθεί με τον νόμο Τρίτση;
Οι περίπου 470.000 ιδιοκτήτες που έχουν ολοκληρώσει τις δύο πρώτες φάσεις του νόμου 1337/1983 θεωρείται ότι είναι οριστικά τακτοποιημένοι και τα ακίνητα μπορούν να μεταβιβαστούν με τη βεβαίωση που έχουν εκδώσει οι πολεοδομίες.

• Εκτός από μειώσεις στα πρόστιμα, ο νέος νόμος καλύπτει και νέες κατηγορίες αυθαιρέτων;
Οι δύο σημαντικότερες κατηγορίες αφορούν παραδοσιακούς οικισμούς και παραβάσεις των όρων δόμησης σε διατηρητέα, που για να ενταχθούν στις ρυθμίσεις χρειάζεται να προηγηθεί η εξέταση του φακέλου από αρχιτεκτονική επιτροπή. Επίσης, επιτρέπεται η τακτοποίηση αυθαιρέτων που έχουν χτιστεί στη Β΄ ζώνη αρχαιολογικών χώρων, με την προϋπόθεση ότι η κατασκευή τους είχε γίνει πριν από την οριοθέτηση της προστατευόμενης περιοχής.

• Σημείο-κλειδί για την ένταξη στον νόμο είναι ο χρόνος κατασκευής του αυθαιρέτου. Πώς γίνεται η πιστοποίηση;
Με βάση τον νόμο δεν επιτρέπεται τακτοποίηση κατασκευών που έγιναν μετά τις 28.7.2011, ημερομηνία που θεσπίστηκε με τον νόμο 4014 και αποτελεί απαίτηση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Το υπουργείο Περιβάλλοντος διαβεβαιώνει ότι ώς τις αρχές του 2014 θα υπάρχουν πλήρη στοιχεία από αεροφωτογραφίες για να τσεκάρονται τα δικαιολογητικά που υποβάλλουν οι ιδιοκτήτες με βάση το άρθρο 7 του νέου νόμου.

• Ποιες είναι οι προβλέψεις για αυθαίρετα που είχαν εντοπιστεί από την πολεοδομία ή το δασαρχείο;
Οι ιδιοκτήτες πληρώνουν το παράβολο που τους αναλογεί και σταματούν να καταβάλλουν πρόστιμο ανέγερσης και διατήρησης αυθαιρέτου. Επιπλέον ποσά που έχουν ήδη πληρωθεί, δεν επιστρέφονται.

 Πώς αντιμετωπίζονται οι αυθαιρεσίες μικρής κλίμακας;
Στην κατηγορία αυτή δεν περιλαμβάνονται μόνον πολεοδομικά «πταίσματα», όπως οι πέργολες και οι χτισμένες μάντρες πάνω από το επιτρεπόμενο ύψος του ενός μέτρου. Αναγράφονται αναλυτικά στην τρίτη κατηγορία του άρθρου 9 του νόμου και έχει ενδιαφέρον ότι σε αυτή την κατηγορία εντάσσονται υπερβάσεις του νόμιμου ύψους της οικοδομής έως ένα μέτρο και αλλαγή των διαστάσεων του κτιρίου έως 2%. Το σημαντικότερο είναι ότι αυτές οι παραβάσεις μπορούν να τακτοποιηθούν και μετά τη λήξη του 18μηνου, που ισχύει για τις υπόλοιπες παραβάσεις, με την καταβολή 500 ευρώ, και μάλιστα ανεξάρτητα από τον αριθμό των μικροπαραβάσεων.

• Τι προβλέπεται για παρανομίες μεγάλης κλίμακας;
Για υπερβάσεις των όρων δόμησης πάνω από 40% η εξαίρεση από την κατεδάφιση ισχύει για 30 χρόνια και μέσα ο ιδιοκτήτης έχει το δικαίωμα να εξαγοράσει την περιβαλλοντική επιβάρυνση πληρώνοντας, πέρα από το παράβολο και το πρόστιμο που του αναλογεί, επιπλέον ποσό μέσω της τράπεζας γης, με διαδικασίες που θα διασαφηνιστούν με ειδική ρύθμιση.

• Τι γίνεται σε περιπτώσεις συνιδιοκτησίας στις οποίες δεν έχουν παρανομήσει όλοι οι ιδιοκτήτες;
Στις εντός σχεδίου περιοχές είναι σαφές ότι κάθε ιδιοκτήτης είναι υπεύθυνος για την παρανομία που έχει κάνει στο ακίνητό του. Το θέμα έχει ενδιαφέρον για τις εκτός σχεδίου περιοχές, όπου δεν επιτρέπεται η σύσταση οριζόντιας ή κάθετης ιδιοκτησίας. Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να τακτοποιήσει με δική του πρωτοβουλία τις αυθαιρεσίες που τον αφορούν. Επιπλέον, με το άρθρο 5 παρέχεται η δυνατότητα στο 65% των συνιδιοκτητών να προσφύγουν στη Δικαιοσύνη και να ζητήσουν με αγωγή τη σύσταση διηρημένων ιδιοκτησιών.

• Ποιες είναι οι συνέπειες για κάποιον που κληρονομεί ένα αυθαίρετο;
Στις κληρονομιές δεν προβλέπεται η υποβολή δήλωσης μηχανικού περί μη ύπαρξης αυθαιρέτου και έτσι οι «αμαρτίες» των προγόνων δεν παιδεύουν τους κληρονόμους. Στη συνέχεια όμως ο αποδέκτης μιας κληρονομιάς οφείλει να τακτοποιήσει τις παρανομίες, λόγω «επαχθούς αιτίας». Αν πάντως κληρονομήσει ώς τις αρχές του 2015 προλαβαίνει να ενταχθεί στον νόμο. Για μεταγενέστερες κληρονομιές η πολεοδομική παράβαση δεν μπορεί να τακτοποιηθεί, το ακίνητο θεωρείται κατεδαφιστέο και βαρύνεται με πρόστιμο ανέγερσης και διατήρησης. Επομένως ο νέος ιδιοκτήτης πρέπει να σταθμίσει τα υπέρ και τα κατά από την αποδοχή της κληρονομιάς.

• Υπάρχει πρόβλεψη και για τα «αναψυκτήρια»;
Βεβαίως – και όχι μόνον. Το άρθρο 23 παράγραφος 17 αναφέρεται συνολικά σε αυθαίρετες κατασκευές ή αυθαίρετη αλλαγή χρήσης, αλλά μόνο για κατοικίες. Αφορά κυρίως τις περίπου 4.000 βίλες στη Β΄ζώνη Υμηττού, όπου απαγορεύονται οι κατοικίες με το διάταγμα του 1978, αλλά μπορούσαν να εκδοθούν άδειες για… αναψυκτήρια. Περιλαμβάνει όμως και κατοικίες που κατασκευάστηκαν σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας. Δεν είναι σαφές αν μπορεί να εφαρμοστεί σε αμφισβητούμενες δασικές περιοχές. Οι ιδιοκτήτες τους εντάσσονται στις διατάξεις του νέου νόμου, πληρώνουν το παράβολο και τα πρόστιμα που τους αναλογούν και σώζουν το ακίνητό τους από την κατεδάφιση για μία δεκαετία. Ο νόμος προβλέπει προώθηση του πολεοδομικού σχεδιασμού και μάλιστα μέσα σε μία πενταετία, μέσω του οποίου προβλέπεται μόνιμη τακτοποίηση μέσω ειδικού διατάγματος.

• Τι γίνεται με διάφορες αυθαίρετες κατασκευές που έχουν κάνει καφετέριες και άλλα κέντρα αναψυχής σε χώρους του δήμου ή του Δημοσίου, όπως η ζώνη αιγιαλού και πλατείες;
Και στις δύο περιπτώσεις η αρμοδιότητα εκχωρείται στην τοπική αυτοδιοίκηση. Οι υπηρεσίες, ανύπαρκτες στους περισσότερους δήμους, οφείλουν σε μία διετία(!) να εκπονήσουν μελέτες και να καλέσουν τους επιχειρηματίες να συμμορφωθούν με τις προδιαγραφές τους.

• Με δεδομένο ότι ο νόμος 4014/2011 κρίθηκε αντισυνταγματικός από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, τι προοπτικές υπάρχουν για τη νέα ρύθμιση;
Θεωρείται βέβαιο ότι θα έχει την ίδια τύχη, αλλά αυτό δεν θα επηρεάσει ακίνητα για τα οποία έχουν ήδη υποβληθεί δηλώσεις, έχουν πληρωθεί παράβολα και κάποιες δόσεις.

Ένα μικρό παράδειγμα

Αυθαίρετη κατοικία 80 τετραγωνικών, που βρίσκεται σε περιοχή με τιμή ζώνης 1.800 ευρώ το τετραγωνικό και κατασκευάστηκε μετά το 2003 -επομένως εντάσσεται στην ακριβότερη κλίμακα προστίμου- με τον νόμο 4014/2011 πλήρωνε 15.120 ευρώ. Με τον νέο νόμο 4178/2013 και εφόσον ο ιδιοκτήτης υποβάλει δήλωση έως τον Φεβρουάριο και προκαταβάλει το 30% της οφειλής, που σημαίνει ότι δικαιούται έκπτωση 10% στο σύνολο του ποσού, θα πετύχει τελικά κέρδος 2.160 ευρώ ή 387,5 ευρώ σε κάθε εξαμηνιαία δόση.

Οι εκπτώσεις και οι…δόσεις

Εκπτώσεις, κλιμακούμενες δόσεις και μεγάλες μειώσεις προστίμων για πολλές κατηγορίες πληθυσμού περιλαμβάνει ο νέος νόμος. Ομως και τα οικονομικά μέτρα θέλουν τον… ξεναγό τους:
• Εξόφληση σε 8,5 χρόνια και σε 17 εξαμηνιαίες δόσεις, αλλά μόνο για όσους υποβάλουν δήλωση μέσα στο πρώτο εξάμηνο από την ισχύ των νέων μέτρων. Οσοι προσέλθουν στο δεύτερο εξάμηνο, θα δικαιούνται να αποπληρώσουν την οφειλή τους σε 84 μήνες, ενώ για το τρίτο εξάμηνο μειώνονται στους 60 μήνες.
• Καταβολή των οφειλών ανά εξάμηνο και ελάχιστη δόση που δεν μπορεί να είναι μικρότερη από τα 300 ευρώ το εξάμηνο. Σε περίπτωση καθυστέρησης προβλέπεται επιβάρυνση 1% για κάθε μήνα.
• Εκπτωση 20% ισχύει για όσους καταβάλουν εφάπαξ το ποσό μέσα στο πρώτο εξάμηνο. Οσοι καταβάλουν το 30% της οφειλής μέσα στο εξάμηνο από την υποβολή της δήλωσης δικαιούνται έκπτωση 10% για το συνολικό ποσό.
• Το νέο στοιχείο είναι οι εκπτώσεις σε ειδικές ομάδες πληθυσμού. Ατομα με αναπηρία 80% και πάνω δικαιούνται έκπτωση 85% επί του οφειλόμενου ποσού. Εκπτωση 80% δικαιούνται ΑμεΑ με ποσοστό αναπηρίας άνω του 67%, εφόσον έχουν ατομικό ετήσιο εισόδημα έως 12.000 ευρώ και οικογενειακό έως 18.000 ευρώ. Παλιννοστούντες ομογενείς καταβάλλουν μόνον το 20%, χωρίς άλλες προϋποθέσεις. Εκπτωση 50% δικαιούνται τα παιδιά τους. Πολύτεκνοι καταβάλλουν το 20%, ενώ για δευτερεύουσα κατοικία έως 80 τετραγωνικά το 50%. Οι τρίτεκνοι πληρώνουν το 30%, με την προϋπόθεση ότι το οικογενειακό τους εισόδημα δεν ξεπερνά τα 40.000 ευρώ. Μακροχρόνια άνεργοι καταβάλλουν το 70%. Δεν διασαφηνίζεται το πώς θα εντάσσεται ένας ενδιαφερόμενος σε αυτή την κατηγορία.
• Ολοι οι ιδιοκτήτες απαλλάσσονται από αναδρομική καταβολή φόρων, εισφορών σε ασφαλιστικά ταμεία και δημοτικών τελών, αλλά είναι υποχρεωμένοι έως τις 15 Σεπτεμβρίου να δηλώσουν στο Ε9 τα ήδη νομιμοποιημένα τετραγωνικά, που στο εξής θα υπολογίζονται στα τεκμήρια διαβίωσης, το ΤΑΠ κ.λπ.

Τα «παραθυράκια» για να γλιτώσετε χρήμα

Ο νέος νόμος περιλαμβάνει και «παραθυράκια» που οδηγούν σε σημαντικές μειώσεις έως και πλήρη απαλλαγή από το πρόστιμο. Η «Εφ.Συν.» μελέτησε τον νόμο και εντόπισε αρκετές ευεργετικές διατάξεις:
• Θεωρούνται νομίμως υφιστάμενα όλα τα κτίσματα που έχουν κατασκευαστεί πριν από τις 30 Νοεμβρίου 1955, ημερομηνία εφαρμογής του βασιλικού διατάγματος της 9.8.1955. Οι ιδιοκτήτες τους δεν έχουν υποχρέωση να υποβάλουν δήλωση, αλλά μόνο να πιστοποιήσουν με δημόσια έγγραφα τον χρόνο κατασκευής του ακινήτου τους. Με τη ρύθμιση αυτή καλύπτονται και όσα κτίρια διαθέτουν οικοδομική άδεια που όμως έχει χαθεί. Με το προηγούμενο καθεστώς οι ιδιοκτήτες τους όφειλαν να πληρώσουν σχεδόν το κόστος μιας νέας οικοδομικής άδειας για να προχωρήσουν σε «ανάκτηση φακέλου».
• Πληρώνουν μόνον το παράβολο των 500 ευρώ όσοι έχτισαν αυθαίρετο, αλλά είχαν το δικαίωμα να βγάλουν οικοδομική άδεια. Εχουν όμως υποχρέωση να προχωρήσουν στην έκδοση κανονικής οικοδομικής άδειας μέσα σε μια τριετία, που μπορεί να παραταθεί αν η καθυστέρηση οφείλεται σε κάποια δημόσια υπηρεσία, π.χ. Δασαρχείο ή Αρχαιολογία. Η ειδική αυτή διάταξη ισχύει και για περιοχές όπου έχει αλλάξει το καθεστώς δόμησης, αρκεί να έχει προηγηθεί η κατασκευή του αυθαιρέτου. Σε περίπτωση που το οίκημα είναι μεγαλύτερο από το επιτρεπόμενο, τότε εκδίδεται οικοδομική άδεια για το κανονικό κτίσμα και το υπόλοιπο εντάσσεται στις διατάξεις περί αυθαιρέτων.
• Προβλέπεται έκπτωση 50% για αυθαίρετα τα οποία θα ενταχθούν σε πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης, αρκεί το κτίσμα να έχει κατασκευαστεί πριν από το 2003. Για να τεθεί όμως σε εφαρμογή το ευνοϊκό μέτρο πρέπει να εκδοθεί κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Περιβάλλοντος.
• Εφαρμόζονται μειωτικοί συντελεστές και επομένως μικρότερο πρόστιμο σε περίπτωση νόμιμης οικοδομής που έχει μόνον υπέρβαση ύψους. Ο ιδιοκτήτης καταβάλλει το 20% της οφειλής αν η υπέρβαση είναι έως 20% του επιτρεπόμενου ύψους και το 40% αν είναι μεγαλύτερη.
• Μειώνεται κατά 50% το οφειλόμενο πρόστιμο για υπόγειους χώρους που έχουν αλλάξει χρήση, πατάρια που έχουν μετατραπεί σε κανονικά δωμάτια και σοφίτες.
• Παραγράφονται τα οφειλόμενα πρόστιμα ανέγερσης και διατήρησης για αυθαίρετα που έχει πιάσει η «τσιμπίδα» της Πολεοδομίας και έχουν κατεδαφιστεί. Ο ιδιοκτήτης πληρώνει μόνον παράβολο 500 ευρώ και υποβάλλει στην Πολεοδομία τεχνική έκθεση από μηχανικό της επιλογής του.